Posterior üretral valv erkek çocuklarında görülen bir hastalıktır. İdrar yapmayı sağlayan mesaneden pipi ucuna kadar uzanan tüp (üretra) şeklindeki yolun içinde yer alan perde şeklindeki yapıdır. Bu perde işeme sırasında idrarın mesaneden dışarı atılmasını zorlaştırır.
Oluşum nedeni nedir?
Hamileliğin başlarında bebeğin idrar yollarının oluşum döneminde üretra dediğimiz yapının oluşumu sırasında bir sorun dolayı bu perdelerin kalması veya oluşması olarak düşünülmektedir.
Görülme sıklığı nedir, çeşitleri var mıdır?
Posterior üretral valv 5000-8000 doğumda bir görülür. Üç tip PUV vardır. En sık görülen tipi % 90 oranında Tip 1 olarak adlandırılan çeşididir. Ortalarından iki yana toplanmış perdeler gibi yukarıda birleşik, aşağıya doğru inildikçe açılmış gibi bir görüntü verir. Ancak asıl tıkanıklığın derecesi hastadaki sorunların hangi düzeyde olacağını etkiler.
Ne gibi şikayetlerle doktora başvururlar?
Günümüzde aileler, hamilelik döneminde en az iki ultrason yapıldığı için çoğu zaman hamilelik döneminde bebeğin bir veya iki böbreğinin fazla genişlemesi sebebiyle başvurmaktadırlar. Böbrek genişlemesi yanında, mesanenin fazla büyük olması ve ultrason boyunca mesaneyi boşaltmamasıyla da belirti verebilir. Çoğunlukla mesane duvar kalınlığı artmıştır. Bebek doğduktan sonra idrarını tam yapamaması, idrarını fışkırtamaması, idrar yolu enfeksiyonu gibi şikayetler görülür.
Tıkanıklığın az olduğu hastalarda PUV kendini ileri yaşlarda idrar kaçırma, güçsüz idrar yapma veya idrar yolu enfeksiyonu gibi belirtilerle gösterir.
Tanı nasıl konur?
Bebek anne karnında iken çekilen ultrason ile şüphelenip doğduktan sonra yapılan işeme sistoüretrografisi ile tanı konur. İdrar deliğinden mesaneye yerleştirilen bir kateter yardımı ile mesane içine radyo-opak madde verilir ve işeme sırasında filmler çekilir. Böbreğe doğru kaçak olup olmadığı (vezikoüreteral reflü) ve işeme sırasında tıkanıklık olup olmadığı araştırılır. Bu tetkik ile elde edilen filmlerde idrarın büyük bir kısmının mesanenin içinde kaldığı, üretranın kapakçıktan önceki kısmının, mesanenin ve hastalığın şiddetine göre üreter ve böbreklerin şiştiği görülür.
Kesin tanı yapılan sistoskopi ile konarken aynı anda tedavisi de yapılır.
Tedavisi nasıl yapılır?
Erken ya da geç dönemde PUV’dan şüphenilen çocuklarda yapılması gereken şey mümkün olan en kısa sürede kapalı yöntemle (endoskopik) bu valvin kesilmesidir. Bu sayede mesane normal bir şekilde dolup boşalması sağlanmış olur. Kapalı ameliyatın birkaç kez tekrarlanması gerekebilir. O yüzden bu hastaların yakın takip edilmeleri gereklidir.
Mesane yapısının çok bozulduğu veya sistoskopinin pipi deliğinden girmediği durumlarda vezikostomi açılması ameliyatı gerekebilmektedir. Genel anestezi altında yapılan bir ameliyatla mesane cilde ağızlaştırılır, böylece idrar serbest olarak dışarıya veya beze akar. Böylece mesanede idrar kalması ve böbreklerin basınçtan etkilenmesi önlenmiş olur.
Takip sırasında çocukların nasıl işediğinin gözlenmesi, yapılabiliyorsa üroflov (işeme testi) yapılması, idrar yolu enfeksiyonu takibi, ultrason ile böbrek büyüklükleri, mesane duvar kalınlıkları takibi yapılmalıdır. Aynı zamanda böbrek fonksiyonlarının takibi de şarttır.
Bu hastaların çocuk nefrolojisi takibinde olması da çok önemlidir.
Ne gibi sorunlar çıkarır?
Bebeklerde idrar tıkanıklığına neden olarak olarak böbrek ve mesane fonksiyonlarında çoğu zaman geri dönüşü mümkün olmayan sorunlara sebebiyet verebilir. Kabaca bu hastalığa sahip çocukların 1/3’ü sorunsuz izlenirken, 1/3’ü mesane ve böbrek sorunları ilaçla ve aralıklı sonda ile uzun süre takip gerektirir, diğer 1/3’ünde ise böbrek yetmezliğine kadar gider. Bu yüzden oldukça önemli ve iyi takip edilmesi gereken bir hastalıktır.