Hidronefroz, böbreklerin anormal şekilde geniş olduğu veya idrarla aşırı dolduğu anlamına gelir. Hidronefroz tek veya iki böbrekde görülebilir. Hidronefroz her 100 bebekten yaklaşık 1'inde görülür. Günümüz Türkiye’sinde yıllık ortalama 30.000 hidronefrozlu bebek doğmaktadır.
Anne karnında ultrason ile tespit edilen hidronefrozun çoğu geçicidir. Ancak idrar yolunun bir kısmındaki tıkanıklıktan veya idrarın geri akışından da (mesaneden idrarın geri akışı, reflü) kaynaklanabilir. Ayrıca tıkanıklık veya reflü yokluğunda böbreğin anormal gelişimi veya oluşumu nedeniyle de olabilir.
Üç ana hidronefroz kategorisi vardır:
- Belirgin bir nedeni olmayan ve genellikle doğumdan önce veya sonra kendiliğinden düzelen idiyopatik hidronefroz.)
- Vezikoüreteral reflü, idrarın böbreklerden mesaneye doğru düzgün akamaması, bunun yerine anormal olarak mesanede üretere (böbrekleri mesaneye bağlayan kanal) idrarın geri akması durumudur.
- Dört olası yerde meydana gelen tıkanıklık;
- Böbreğin üreter ile buluştuğu yer (üreteropelvik bileşke-UPJ)
- Üreterin mesaneyle buluştuğu yer (üreterovezikal bileşke-UVJ)
- Üretra içinde (sadece erkeklerde meydana gelen, vücuttan mesaneden idrar taşıyan tüp) (posterior üretral valfler-PUV)
- Üreterin mesaneye yanlış bağlanması (ektopik üreter veya üreterosel)
Hidronefrozlu yenidoğanlar ve bebekler genellikle az belirti gösterir veya hiç belirti göstermezler. Orta ila şiddetli vakaları olan daha büyük çocuklar karın ve yan ağrısı yaşayabilir ve idrarda kan görülebilir. İdrar yolu enfeksiyonu (İYE) bazen tüm hidronefrozlu hastalarda tek belirti olabilir. Buyüzden idrar yolu enfeksiyonu geçiren bebek veya çocuklarda neden araştırılması gerektiğinin güzel örneğidir.
Bebeğinizdeki hidronefrozun ciddiyetine bağlı olarak tedavi için dört ana seçenek vardır:
- Hafif veya orta dereceli vakalar için doğumdan önce ve sonra ultrason ile yakın gözlem.
- Enfeksiyonun oluşma ihtimalinin daha yüksek olabileceği durumlarda, enfeksiyonu önlemek için bebek doğduktan sonra antibiyotik kullanımı.
- Daha ağır vakalarda herhangi bir idrar yolu tıkanıklığını onarmak için cerrahi tedavi.
- En ağır vakalarda bebeğinizin mesanesine drenaj tüpü yerleştirmek için fetal cerrahi uygulaması.
Hidronefroz tanısı konulan hastaların yaklaşık yarısında durum kendi başına çözülür.
Hastalar derecelerine göre takip edilmeli ya da uygun bir tedavi yöntemiyle izlenmelidir. İleri düzeyde olan ya da çok uzun süre geçmeyen hidronefroz tedavi edilmediğinde böbreğin ya da her iki böbreğin kaybedilmesi gibi ciddi bir zarar verebilir. Çünkü böbrek fonksiyonları bozulur ve böbrek işlevini yerine getiremez. Bu nedenle ciddi hidronefrozlar vakit kaybedilmeden araştırlımalıve tedavi edilmelidir.
